- آیا از حجم زیاد مطالب انگلیسی که باید بخوانید خسته شدهاید و به دنبال راهی برای خواندن سریعتر هستید؟
- تکنیک اسکن و اسکیم (Scanning & Skimming) دقیقاً چیست و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
- چگونه میتوان از این دو تکنیک برای موفقیت در آزمونهایی مانند آیلتس و تافل استفاده کرد؟
- در چه موقعیتهایی باید از اسکن کردن و در چه زمانهایی از اسکیم کردن استفاده کنیم؟
در این مقاله جامع، به تمام این سوالات و بیشتر از آن پاسخ خواهیم داد. دنیای امروز، دنیای اطلاعات است و توانایی پردازش سریع حجم زیادی از متون، یک مهارت حیاتی محسوب میشود. فرقی نمیکند دانشجو باشید، برای یک آزمون زبان آماده میشوید یا صرفاً به دنبال افزایش دانش عمومی خود هستید؛ یادگیری تکنیک اسکن و اسکیم میتواند روش مطالعه و درک مطلب شما را متحول کند. این دو استراتژی تندخوانی به شما کمک میکنند تا بدون نیاز به خواندن کلمه به کلمه یک متن، به هدف خود برسید؛ چه این هدف درک کلی مطلب باشد و چه پیدا کردن یک اطلاعات خاص. با ما همراه باشید تا به صورت عملی و گام به گام، این دو مهارت قدرتمند را بیاموزید و سرعت خواندن خود را به شکل چشمگیری افزایش دهید.
تکنیک اسکیم (Skimming) چیست؟ هنر دیدن تصویر بزرگ
اسکیم کردن یا Skimming، به زبان ساده، یعنی «نظر انداختن» یا خواندن سریع و گذرای یک متن برای به دست آوردن درک کلی از موضوع و ایده اصلی آن. تصور کنید وارد یک کتابفروشی شدهاید و میخواهید تصمیم بگیرید که آیا یک کتاب ارزش خریدن دارد یا نه. شما احتمالاً کتاب را کلمه به کلمه نمیخوانید؛ بلکه به سرعت عنوان، فهرست مطالب، مقدمه، عناوین فصلها و شاید پاراگراف پایانی را مرور میکنید. این کار دقیقاً همان اسکیم کردن است. هدف اصلی در این تکنیک، فهمیدن «روح» مطلب و ساختار کلی آن است، نه جزئیات دقیق.
چه زمانی از تکنیک Skimming استفاده کنیم؟
استفاده هوشمندانه از اسکیم کردن میتواند در زمان شما صرفهجویی کرده و بهرهوریتان را افزایش دهد. در موقعیتهای زیر، اسکیم کردن یک انتخاب عالی است:
- پیشخوانی (Previewing): قبل از شروع به خواندن دقیق یک فصل از کتاب درسی یا یک مقاله طولانی، ابتدا آن را اسکیم کنید تا یک نقشه ذهنی از محتوای پیش رو به دست آورید.
- مرور مطالب (Reviewing): وقتی میخواهید مطالبی را که قبلاً خواندهاید مرور کنید، اسکیم کردن به شما کمک میکند نکات اصلی را به سرعت به یاد آورید.
- تصمیمگیری برای خواندن: همانطور که در مثال کتابفروشی گفته شد، برای اینکه بفهمید آیا یک متن، مقاله یا کتاب به موضوع مورد علاقه شما مرتبط است و ارزش وقت گذاشتن دارد یا خیر.
- آزمونهای زبان: در آزمونهایی مانند آیلتس که زمان محدود است، اسکیم کردن متن درک مطلب (Reading) به شما کمک میکند تا موضوع اصلی هر پاراگراف را بفهمید و سریعتر به سراغ سوالات بروید.
چگونه به طور مؤثر Skim کنیم؟ (راهنمای گام به گام)
برای اینکه اسکیم کردن شما مؤثر باشد و صرفاً یک ورق زدن بیهدف نباشد، این مراحل را دنبال کنید:
- عنوان و زیرعنوانها را بخوانید: این بخشها معمولاً عصاره و چکیده محتوای متن هستند و ایده اصلی را به شما میدهند.
- مقدمه و نتیجهگیری را مطالعه کنید: پاراگراف اول و آخر یک متن اغلب حاوی خلاصه اهداف، نکات اصلی و نتیجهگیری نویسنده است.
- جملات اول هر پاراگراف را بخوانید: در نوشتار استاندارد، جمله اول هر پاراگراف (Topic Sentence) معمولاً ایده اصلی آن پاراگراف را بیان میکند.
- به دنبال کلمات کلیدی بگردید: چشم خود را روی متن حرکت دهید و به دنبال کلمات یا عباراتی باشید که تکرار شدهاند یا بولد و ایتالیک هستند. این کلمات سرنخهای مهمی درباره موضوع اصلی به شما میدهند.
- به نشانههای بصری توجه کنید: تصاویر، نمودارها، جداول و لیستها را نادیده نگیرید. این عناصر اطلاعات زیادی را به صورت فشرده ارائه میدهند.
به یاد داشته باشید که در هنگام اسکیم کردن، هدف شما درک ۱۰۰ درصدی مطلب نیست. طبیعی است که برخی جزئیات را از دست بدهید. هدف، به دست آوردن یک دید کلی در سریعترین زمان ممکن است.
تکنیک اسکن (Scanning) چیست؟ جستجوی دقیق برای اطلاعات خاص
برخلاف اسکیم کردن که هدفش درک کلی است، Scanning یک تکنیک جستجومحور است. در این روش، شما از قبل میدانید که به دنبال چه اطلاعاتی هستید و چشمان خود را به سرعت در متن حرکت میدهید تا آن اطلاعات خاص را پیدا کنید. اسکن کردن مانند جستجوی نام یک فرد در دفترچه تلفن یا پیدا کردن یک کلمه خاص در لغتنامه است. شما به بقیه اطلاعات توجهی نمیکنید و فقط روی هدف خود متمرکز هستید.
در این تکنیک، مغز شما مانند یک فیلتر عمل میکند و حجم زیادی از اطلاعات نامرتبط را نادیده میگیرد تا به داده مورد نظر برسد. این داده میتواند یک عدد، یک تاریخ، یک نام، یک آمار یا یک عبارت کلیدی باشد.
چه زمانی از تکنیک Scanning استفاده کنیم؟
اسکن کردن زمانی به کار میآید که شما یک سوال مشخص در ذهن دارید و به دنبال پاسخ آن در متن هستید. موارد زیر از کاربردهای اصلی این تکنیک هستند:
- پیدا کردن جزئیات خاص: وقتی به دنبال یک تاریخ، یک اسم خاص، یک عدد یا یک آمار مشخص هستید.
- پاسخ به سوالات درک مطلب: در آزمونها، پس از خواندن سوال، میتوانید با اسکن کردن متن، کلمات کلیدی موجود در سوال را پیدا کرده و به پاسخ برسید.
- تحقیق و پژوهش: هنگام تحقیق در مورد یک موضوع، ممکن است نیاز داشته باشید فقط بخشهای مرتبط با کلیدواژه خود را در مقالات متعدد پیدا کنید.
- استفاده از منابع مرجع: هنگام استفاده از دیکشنری، دایرةالمعارف یا فهرست کتابها، شما به طور ناخودآگاه در حال اسکن کردن هستید.
چگونه به طور مؤثر Scan کنیم؟ (راهنمای گام به گام)
برای تبدیل شدن به یک اسکنر ماهر، این استراتژیها را به کار بگیرید:
- هدف خود را مشخص کنید: قبل از شروع، دقیقاً بدانید که به دنبال چه چیزی هستید. کلمه یا عبارت کلیدی را در ذهن خود داشته باشید.
- از سرنخهای ساختاری استفاده کنید: اگر به دنبال یک تاریخ هستید، چشمتان را برای پیدا کردن اعداد آماده کنید. اگر به دنبال یک نام هستید، به دنبال کلماتی باشید که با حرف بزرگ شروع میشوند.
- چشم خود را به صورت الگو حرکت دهید: به جای خواندن خط به خط، چشمان خود را به سرعت از بالا به پایین و به صورت زیگزاگ یا مورب روی صفحه حرکت دهید. این کار به شما کمک میکند از تمرکز بر روی کلمات غیرضروری پرهیز کنید.
- از انگشت یا خودکار به عنوان راهنما استفاده کنید: حرکت دادن انگشت یا نوک خودکار زیر خطوط میتواند به تمرکز چشم و افزایش سرعت شما کمک کند.
- وقتی کلمه کلیدی را پیدا کردید، توقف کنید: به محض اینکه به کلمه کلیدی یا اطلاعات مورد نظر خود رسیدید، حرکت سریع را متوقف کرده و جمله یا پاراگراف اطراف آن را با دقت بخوانید تا پاسخ خود را پیدا کنید.
مقایسه جامع: تفاوتهای کلیدی تکنیک اسکن و اسکیم
اگرچه هر دو تکنیک اسکن و اسکیم از ابزارهای تندخوانی هستند، اما اهداف و روشهای کاملاً متفاوتی دارند. درک این تفاوتها برای استفاده صحیح از هر کدام ضروری است. در جدول زیر، این دو تکنیک به صورت خلاصه با یکدیگر مقایسه شدهاند.
| ویژگی | تکنیک اسکیم (Skimming) | تکنیک اسکن (Scanning) |
|---|---|---|
| هدف اصلی | درک ایده کلی و جان کلام متن | پیدا کردن یک اطلاعات خاص و مشخص |
| نوع خواندن | خواندن سریع و سطحی کل متن | جستجوی سریع برای کلمات کلیدی |
| میزان درک مطلب | درک کلی و عمومی (تصویر بزرگ) | درک بسیار پایین از کل متن، تمرکز روی جزئیات |
| حرکت چشم | معمولاً از بالا به پایین، با تمرکز بر عناوین و جملات اول | حرکت سریع در الگوهای مختلف (مورب، زیگزاگ) |
| مثال کاربردی | مرور سریع یک روزنامه برای اطلاع از اخبار اصلی | پیدا کردن ساعت پخش یک فیلم در برنامه سینما |
| سوال کلیدی در ذهن | «این متن درباره چیست؟» | «فلان اطلاعات کجاست؟» (مثلاً: «سال تأسیس شرکت چیست؟») |
ترکیب هوشمندانه Scanning و Skimming برای موفقیت
قدرت واقعی این دو تکنیک زمانی آشکار میشود که آنها را با هم ترکیب کنید، به خصوص در شرایطی مانند آزمونهای استاندارد یا پروژههای تحقیقاتی. شما مجبور نیستید فقط از یکی از آنها استفاده کنید. در واقع، خوانندگان ماهر به طور مداوم بین خواندن دقیق، اسکیم کردن و اسکن کردن جابجا میشوند.
استراتژی ترکیبی در آزمون Reading
یک استراتژی بسیار مؤثر برای بخش درک مطلب آزمون آیلتس یا تافل به صورت زیر است:
- ابتدا متن را Skim کنید (۱-۲ دقیقه): با خواندن عنوان، زیرعنوانها و جملات اول هر پاراگراف، به سرعت یک دید کلی از موضوع و ساختار متن به دست آورید. این کار به شما کمک میکند بفهمید هر پاراگراف تقریباً در مورد چه چیزی صحبت میکند.
- سپس سوالات را بخوانید: حالا به سراغ سوالات بروید. کلمات کلیدی (اسامی، تاریخها، مکانها و…) را در هر سوال مشخص کنید.
- متن را برای یافتن پاسخ Scan کنید: با استفاده از کلمات کلیدی که در سوالات مشخص کردهاید، به متن برگردید و آن را برای پیدا کردن آن کلمات یا مترادفهایشان اسکن کنید.
- بخش مورد نظر را با دقت بخوانید: پس از پیدا کردن محل پاسخ در متن، آن بخش (معمولاً یک یا دو جمله اطراف کلمه کلیدی) را با دقت بخوانید تا پاسخ صحیح را استخراج کنید.
این رویکرد ترکیبی به شما کمک میکند تا از خواندن بخشهای غیرضروری متن اجتناب کرده و زمان خود را به طور مؤثر مدیریت کنید؛ ابتدا نقشه کلی را با اسکیم به دست میآورید و سپس با اسکن، مستقیم به سراغ گنج (پاسخ سوال) میروید.
نکات نهایی برای تسلط بر تکنیک اسکن و اسکیم
- تمرین، کلید موفقیت است: این تکنیکها مهارتهایی هستند که با تمرین بهبود مییابند. با خواندن روزنامهها، مقالات آنلاین یا کتابهای غیرداستانی، هر روز زمانی را به تمرین اختصاص دهید.
- نگران ندانستن همه لغات نباشید: یکی از بزرگترین موانع تندخوانی، توقف کردن روی هر لغت ناآشنا است. هنگام اسکیم و اسکن، از این کلمات عبور کنید مگر اینکه برای درک ایده اصلی یا یافتن پاسخ، حیاتی باشند.
- تمرکز خود را حفظ کنید: این تکنیکها به تمرکز بالایی نیاز دارند. محیطی آرام را برای تمرین انتخاب کنید و سعی کنید حواسپرتیها را به حداقل برسانید.
- از این تکنیکها در جای مناسب استفاده کنید: به خاطر داشته باشید که اسکن و اسکیم جایگزین خواندن عمیق و دقیق نیستند. برای خواندن یک رمان، شعر یا یک متن پیچیده فلسفی، همچنان به خواندن دقیق و تحلیلی نیاز دارید.
در نهایت، تسلط بر تکنیک اسکن و اسکیم یک سرمایهگذاری ارزشمند بر روی مهارتهای مطالعه شماست. با به کارگیری این استراتژیها، نه تنها در آزمونها موفقتر خواهید بود، بلکه میتوانید در عصر اطلاعات، با سرعت و کارایی بیشتری بیاموزید و رشد کنید.
