- ضمایر انعکاسی (Reflexive Pronouns) دقیقا چه هستند و چه زمانی باید از آنها استفاده کنیم؟
- تفاوت بین myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves و themselves در چیست؟
- آیا میتوان از ضمایر انعکاسی برای تاکید بیشتر در جمله استفاده کرد؟
- چه اشتباهات رایجی در استفاده از این ضمایر وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنیم؟
- عبارت «by myself» به چه معناست و چه تفاوتی با «myself» تنها دارد؟
در این مقاله، به تمام این سوالات به طور کامل و با جزئیات پاسخ خواهیم داد. یادگیری صحیح ضمایر انعکاسی یکی از گامهای مهم برای صحبت کردن به زبان انگلیسی به شیوهای طبیعی و صحیح است. بسیاری از زبانآموزان در استفاده از این ضمایر دچار سردرگمی میشوند، اما نگران نباشید. ما به شما کمک میکنیم تا یک بار برای همیشه این مبحث گرامری مهم را به طور کامل درک کرده و با اطمینان از آن در مکالمات و نوشتههای خود استفاده کنید. پس با ما همراه باشید تا به دنیای این ضمایر کاربردی سفر کنیم.
ضمایر انعکاسی (Reflexive Pronouns) چه هستند؟
بیایید از اصول اولیه شروع کنیم. ضمایر انعکاسی کلماتی هستند که به -self (در حالت مفرد) یا -selves (در حالت جمع) ختم میشوند. این ضمایر زمانی استفاده میشوند که فاعل (subject) و مفعول (object) یک جمله، یک شخص یا یک چیز باشند. به عبارت دیگر، وقتی فاعل کاری را روی «خودش» انجام میدهد، از این ضمایر استفاده میکنیم. در زبان فارسی، ما معمولاً از کلمه «خود» به همراه شناسههای ملکی (مثل خودم، خودت، خودش) برای این منظور استفاده میکنیم.
این ضمایر به فعل «انعکاس» میدهند و عمل را دوباره به سمت فاعل برمیگردانند. به همین دلیل به آنها «انعکاسی» میگویند. برای مثال، در جمله «I saw myself in the mirror»، فاعل (I) و مفعول (myself) هر دو به یک شخص اشاره دارند. من، خودم را در آینه دیدم.
لیست کامل ضمایر انعکاسی
هر ضمیر فاعلی در زبان انگلیسی، یک ضمیر انعکاسی معادل خود را دارد. شناخت این معادلها اولین قدم برای استفاده صحیح از آنهاست. در جدول زیر لیست کامل این ضمایر را مشاهده میکنید:
| ضمیر فاعلی (Subject Pronoun) | ضمیر انعکاسی (Reflexive Pronoun) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| I | Myself | خودم، خودم را |
| You (مفرد) | Yourself | خودت، خودت را |
| He | Himself | خودش، خودش را (مذکر) |
| She | Herself | خودش، خودش را (مؤنث) |
| It | Itself | خودش، خودش را (شیء یا حیوان) |
| We | Ourselves | خودمان، خودمان را |
| You (جمع) | Yourselves | خودتان، خودتان را |
| They | Themselves | خودشان، خودشان را |
نکته مهم: به تفاوت بین yourself (برای یک نفر) و yourselves (برای چند نفر) دقت کنید. این یکی از اشتباهات رایج در میان زبانآموزان است.
کاربرد اصلی ضمایر انعکاسی: وقتی فاعل و مفعول یکی هستند
اصلیترین و رایجترین کاربرد ضمایر انعکاسی زمانی است که فاعل جمله، کاری را بر روی خودش انجام میدهد. در این حالت، ضمیر انعکاسی نقش مفعول مستقیم یا غیرمستقیم را ایفا میکند.
-
I cut myself while cooking. (من هنگام آشپزی دست خودم را بریدم.)
-
She taught herself how to play the guitar. (او به خودش یاد داد که چگونه گیتار بنوازد.)
-
The cat is cleaning itself. (گربه دارد خودش را تمیز میکند.)
-
They blamed themselves for the failure. (آنها خودشان را برای شکست سرزنش کردند.)
در تمام این مثالها، فاعل (I, She, The cat, They) و مفعول (myself, herself, itself, themselves) یکسان هستند. اگر از ضمیر انعکاسی استفاده نکنیم، معنی جمله کاملاً تغییر میکند یا اشتباه میشود.
مثال اشتباه: I cut me while cooking. (نادرست)
مثال صحیح: I cut myself while cooking. (صحیح)
استفاده با برخی افعال خاص
برخی افعال در انگلیسی اغلب با ضمایر انعکاسی همراه میشوند تا معنای خاصی را منتقل کنند. افعالی مانند:
- enjoy oneself: خوش گذراندن (We really enjoyed ourselves at the party.)
- behave oneself: مؤدب بودن، درست رفتار کردن (The teacher told the students to behave themselves.)
- help oneself (to something): از خود پذیرایی کردن (Please help yourself to some cookies.)
- introduce oneself: خود را معرفی کردن (I introduced myself to my new colleagues.)
کاربرد دوم: استفاده برای تاکید (Emphatic Pronouns)
گاهی اوقات، از همین ضمایر (myself, yourself, etc.) برای تاکید بیشتر روی فاعل یا مفعول جمله استفاده میشود. در این حالت، به آنها «ضمایر تأکیدی» (Emphatic Pronouns) میگویند، هرچند ظاهرشان هیچ تفاوتی با ضمایر انعکاسی ندارد. تفاوت اصلی در نقش آنها در جمله است.
وقتی از این ضمایر برای تاکید استفاده میکنیم، میتوانیم آنها را از جمله حذف کنیم بدون اینکه ساختار گرامری جمله به هم بریزد. این در حالی است که حذف یک ضمیر انعکاسی واقعی، جمله را ناقص یا بیمعنی میکند.
تاکید بر فاعل
برای تاکید روی اینکه فاعل، شخصاً و بدون کمک دیگران کاری را انجام داده است، ضمیر تأکیدی را بلافاصله بعد از فاعل یا در انتهای جمله میآوریم.
-
I myself fixed the car. (من خودم ماشین را تعمیر کردم.)
-
The manager spoke to me himself. (مدیر شخصاً با من صحبت کرد.)
-
She painted the entire house herself. (او خودش به تنهایی کل خانه را نقاشی کرد.)
در هر سه مثال بالا، میتوانیم ضمیر تأکیدی را حذف کنیم و جمله همچنان صحیح خواهد بود: «I fixed the car»، «The manager spoke to me»، «She painted the entire house». اما با اضافه کردن ضمیر، تاکید ویژهای روی انجامدهنده کار قرار میگیرد.
کاربرد عبارت «By + ضمیر انعکاسی»
یکی از ساختارهای بسیار رایج و مفید، استفاده از حرف اضافه by قبل از ضمایر انعکاسی است. این ساختار به معنای «تنها»، «به تنهایی» یا «بدون کمک دیگران» (alone) است.
-
I like to spend time by myself. (دوست دارم وقت را تنهایی بگذرانم.)
-
He learned English by himself. (او انگلیسی را به تنهایی (بدون معلم) یاد گرفت.)
-
They went on vacation by themselves. (آنها تنهایی به تعطیلات رفتند.)
این کاربرد را با کاربرد تأکیدی اشتباه نگیرید. «She built the house herself» یعنی او شخصاً در ساخت خانه نقش داشته است (شاید با کمک دیگران). اما «She built the house by herself» یعنی او بدون هیچ کمکی و کاملاً به تنهایی آن را ساخته است.
اشتباهات رایج در استفاده از ضمایر انعکاسی
زبانآموزان اغلب چند اشتباه تکراری را در استفاده از این ضمایر مرتکب میشوند. آگاهی از این اشتباهات به شما کمک میکند تا از آنها دوری کنید.
۱. استفاده از ضمیر مفعولی به جای ضمیر انعکاسی
این رایجترین اشتباه است. هرگاه فاعل و مفعول یکی هستند، باید از ضمیر انعکاسی استفاده کنید، نه ضمیر مفعولی (me, you, him, her, us, them).
- اشتباه: He should be proud of him. (اگر منظور این است که به خودش افتخار کند)
- صحیح: He should be proud of himself.
- اشتباه: You need to take care of you.
- صحیح: You need to take care of yourself.
۲. استفاده از ضمایر انعکاسی بعد از حروف اضافه مکان
وقتی در مورد موقعیت مکانی صحبت میکنیم، معمولاً از ضمایر مفعولی استفاده میکنیم، حتی اگر به فاعل اشاره داشته باشد.
- اشتباه: She put the bag next to herself.
- صحیح: She put the bag next to her.
- اشتباه: He had his dog with himself.
- صحیح: He had his dog with him.
۳. استفاده بیمورد از ضمایر انعکاسی
برخی افعال ذاتاً به فاعل برمیگردند و نیازی به ضمیر انعکاسی ندارند. این افعال در انگلیسی کمتر از فارسی هستند، اما شناخت آنها مهم است. افعالی مانند: wash, dress, shave, feel, relax, concentrate.
- قابل قبول اما غیررایج: He woke up, washed himself, and got dressed.
- طبیعی و رایجتر: He woke up, washed, and got dressed.
البته اگر بخواهید روی عمل تاکید کنید یا شرایط غیرعادی باشد، استفاده از ضمیر انعکاسی اشکالی ندارد. برای مثال: «He is old enough to dress himself.» (او آنقدر بزرگ شده که خودش لباس بپوشد.)
۴. ساختن ضمایر انعکاسی اشتباه
برخی زبانآموزان به اشتباه ضمایری مانند hisself یا theirselves را میسازند. به یاد داشته باشید که شکلهای صحیح himself و themselves هستند.
- اشتباه: They did it theirselves.
- صحیح: They did it themselves.
جمعبندی
ضمایر انعکاسی بخش مهمی از گرامر زبان انگلیسی هستند که با کمی دقت و تمرین، به راحتی میتوانید بر آنها مسلط شوید. به طور خلاصه، نکات کلیدی این مقاله عبارتند از:
- زمانی که فاعل و مفعول جمله یکی هستند، از ضمیر انعکاسی (مانند myself, yourself) استفاده کنید.
- برای تاکید بر اینکه فاعل کاری را شخصاً انجام داده، از همین ضمایر به عنوان ضمایر تأکیدی استفاده کنید.
- عبارت «by + ضمیر انعکاسی» به معنای «تنها» یا «به تنهایی» است.
- از اشتباهات رایج مانند استفاده از ضمیر مفعولی به جای انعکاسی یا ساختن کلمات اشتباهی مانند theirselves خودداری کنید.
امیدواریم این راهنمای جامع به شما کمک کرده باشد تا درک عمیقتری از ضمایر انعکاسی پیدا کنید و با اعتماد به نفس بیشتری از آنها در مکالمات روزمره خود استفاده نمایید.
