- چرا نمیتوانیم به تمام اسمهای انگلیسی برای جمع بستن، “s” اضافه کنیم؟
- جمع های بی قاعده (Irregular Plurals) در زبان انگلیسی چه هستند و چرا وجود دارند؟
- مهمترین و پرتکرارترین اسمهای جمع بیقاعده که هر زبانآموزی باید بداند کدامند؟
- آیا الگو یا قانونی برای یادگیری این جمعهای استثنایی وجود دارد؟
در این مقاله جامع، به تمام این سوالات به طور کامل پاسخ خواهیم داد. یادگیری جمع های بی قاعده یکی از چالشهای اصلی برای زبانآموزان فارسیزبان است. در حالی که قانون کلی اضافه کردن “s” به انتهای اسمها ساده به نظر میرسد، استثناهای زیادی وجود دارند که میتوانند باعث سردرگمی شوند و اشتباهات گرامری رایجی را به وجود آورند. ما در این راهنما، لیست کاملی از این اسامی را به همراه دستهبندیهای مشخص و توضیحات کاربردی ارائه میدهیم تا یک بار برای همیشه این مبحث مهم را یاد بگیرید و با اطمینان بیشتری در مکالمه و نوشتار خود از آنها استفاده کنید.
جمع های بی قاعده چه هستند و چرا در انگلیسی وجود دارند؟
در زبان انگلیسی، قانون استاندارد برای جمع بستن یک اسم، افزودن پسوند -s یا -es به انتهای آن است. برای مثال، “book” به “books” و “box” به “boxes” تبدیل میشود. با این حال، گروهی از اسمها از این قانون پیروی نمیکنند و شکل جمع آنها کاملاً متفاوت است. به این گروه، «اسمهای جمع بیقاعده» یا Irregular Plurals میگویند.
وجود این استثناها دلایل تاریخی دارد. بسیاری از این کلمات از زبان انگلیسی باستان (Old English) به جا ماندهاند که در آن سیستمهای متفاوتی برای جمع بستن وجود داشت. برخی دیگر نیز از زبانهای دیگر مانند لاتین و یونانی وام گرفته شدهاند و شکل جمع اصلی خود را در آن زبانها حفظ کردهاند. درک این موضوع به ما کمک میکند تا بدانیم این کلمات صرفاً استثناهای بیدلیل نیستند، بلکه ریشههای تاریخی دارند.
رایجترین الگوهای جمع های بی قاعده
اگرچه این اسمها «بیقاعده» نامیده میشوند، اما بسیاری از آنها در الگوهای مشخصی قرار میگیرند. یادگیری این الگوها میتواند به خاطر سپردن آنها را بسیار آسانتر کند. در ادامه، مهمترین دستهبندیهای جمع های بی قاعده را با هم بررسی میکنیم.
۱. تغییر حروف صدادار داخلی (Vowel Change)
در این الگو، یک یا چند حرف صدادار در وسط کلمه تغییر میکند تا شکل جمع آن ساخته شود. این یکی از قدیمیترین الگوهای به جا مانده از انگلیسی باستان است.
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| man | men | مرد / مردان |
| woman | women | زن / زنان |
| foot | feet | پا / پاها |
| tooth | teeth | دندان / دندانها |
| goose | geese | غاز / غازها |
| mouse | mice | موش / موشها |
| louse | lice | شپش / شپشها |
۲. کلماتی که با پسوند -en جمع بسته میشوند
تعداد کمی از کلمات در انگلیسی مدرن هنوز از پسوند قدیمی -en برای جمع بستن استفاده میکنند. این کلمات بسیار رایج هستند و باید آنها را به خاطر سپرد.
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| child | children | کودک / کودکان |
| ox | oxen | گاو نر / گاوهای نر |
۳. اسمهایی که شکل مفرد و جمع یکسان دارند
برخی از اسمها در زبان انگلیسی، هیچ تغییری در شکل جمع خود نمیکنند. به این موارد “Zero Plurals” نیز گفته میشود. تشخیص مفرد یا جمع بودن این کلمات به فعل جمله و سایر کلمات (مانند one, many, some) بستگی دارد.
- One sheep is in the field. (یک گوسفند)
- Many sheep are in the field. (گوسفندان زیادی)
در ادامه لیستی از مهمترین این کلمات را مشاهده میکنید:
| شکل مفرد و جمع | معنی فارسی |
|---|---|
| sheep | گوسفند / گوسفندان |
| fish | ماهی / ماهیها |
| deer | گوزن / گوزنها |
| moose | گوزن شمالی / گوزنهای شمالی |
| series | مجموعه / مجموعهها |
| species | گونه / گونهها |
| aircraft | هواپیما / هواپیماها |
| spacecraft | فضاپیما / فضاپیماها |
نکته مهم: کلمه fish زمانی که به انواع مختلف ماهی اشاره دارد، میتواند به صورت fishes نیز جمع بسته شود. اما اگر منظور تعداد زیادی ماهی از یک نوع باشد، همان fish استفاده میشود.
۴. تغییر f یا fe به ves
این الگو یکی از رایجترین جمع های بی قاعده است. در این حالت، اسمهایی که به -f یا -fe ختم میشوند، این حروف را از دست داده و پسوند -ves میگیرند.
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| leaf | leaves | برگ / برگها |
| wife | wives | همسر (زن) / همسران |
| life | lives | زندگی / زندگیها |
| knife | knives | چاقو / چاقوها |
| wolf | wolves | گرگ / گرگها |
| thief | thieves | دزد / دزدها |
| shelf | shelves | قفسه / قفسهها |
| calf | calves | گوساله / گوسالهها |
| half | halves | نیم / نیمهها |
۵. جمعهای برگرفته از لاتین و یونانی
بسیاری از کلمات آکادمیک و علمی در انگلیسی ریشه لاتین یا یونانی دارند و شکل جمع اصلی خود در آن زبانها را حفظ کردهاند. این گروه خود به چند دسته تقسیم میشود.
کلماتی که با us تمام میشوند و به i تبدیل میشوند
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| cactus | cacti / cactuses | کاکتوس / کاکتوسها |
| fungus | fungi | قارچ / قارچها |
| nucleus | nuclei | هسته / هستهها |
| stimulus | stimuli | محرک / محرکها |
| focus | foci / focuses | کانون / کانونها |
کلماتی که با is تمام میشوند و به es تبدیل میشوند
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| analysis | analyses | تحلیل / تحلیلها |
| crisis | crises | بحران / بحرانها |
| diagnosis | diagnoses | تشخیص / تشخیصها |
| thesis | theses | پایاننامه / پایاننامهها |
| axis | axes | محور / محورها |
کلماتی که با on یا um تمام میشوند و به a تبدیل میشوند
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| phenomenon | phenomena | پدیده / پدیدهها |
| criterion | criteria | معیار / معیارها |
| bacterium | bacteria | باکتری / باکتریها |
| curriculum | curricula / curriculums | برنامه درسی / برنامههای درسی |
| medium | media | رسانه / رسانهها |
لیست تکمیلی از جمع های بی قاعده مهم
علاوه بر الگوهای بالا، برخی کلمات وجود دارند که واقعاً منحصر به فرد هستند و در هیچ الگوی خاصی قرار نمیگیرند. مهمترین آنها عبارتند از:
| شکل مفرد (Singular) | شکل جمع (Plural) | معنی فارسی |
|---|---|---|
| person | people | شخص / مردم (افراد) |
| die | dice | تاس (بازی) / تاسها |
| index | indices / indexes | شاخص / شاخصها |
| appendix | appendices / appendixes | پیوست / پیوستها |
نکته مهم: کلمه person در حالت رسمی و حقوقی میتواند با persons جمع بسته شود، اما در کاربرد روزمره، people صحیح است.
چگونه جمع های بی قاعده را به خاطر بسپاریم؟
یادگیری این لیست بلند ممکن است در ابتدا دلهرهآور به نظر برسد، اما با استفاده از روشهای صحیح میتوانید به راحتی بر آنها مسلط شوید.
- یادگیری بر اساس الگو: به جای حفظ کردن یک لیست طولانی، کلمات را بر اساس الگوهایی که در این مقاله معرفی شد (تغییر مصوت، پسوند -en، ریشه لاتین و…) دستهبندی و یاد بگیرید. این کار به ذهن شما برای ساختن ارتباط منطقی کمک میکند.
- استفاده از فلشکارت: فلشکارتهای فیزیکی یا دیجیتال بسازید. در یک روی کارت شکل مفرد و در روی دیگر شکل جمع را بنویسید. مرور روزانه این کارتها یکی از مؤثرترین روشها برای به خاطر سپردن است.
- تمرین در قالب جمله: هر کلمه جدیدی را که یاد میگیرید، در یک یا چند جمله به کار ببرید. این کار به شما کمک میکند تا کاربرد عملی کلمه را ببینید و آن را در حافظه بلندمدت خود ثبت کنید. به جای حفظ کردن “foot/feet”، جمله “My feet are tired after a long walk” را یاد بگیرید.
- توجه در هنگام مطالعه و گوش دادن: وقتی در حال خواندن متن یا گوش دادن به پادکست و فیلم انگلیسی هستید، به جمع های بی قاعده توجه ویژه داشته باشید. شنیدن و دیدن مکرر این کلمات در بافت طبیعی زبان، بهترین راه برای یادگیری ناخودآگاه آنهاست.
- تمرکز بر کلمات پرتکرار: نیازی نیست از همان ابتدا تمام کلمات این لیست را حفظ کنید. با پرتکرارترینها مانند men, women, children, people, feet, teeth, mice, leaves شروع کنید و به تدریج دایره لغات خود را گسترش دهید.
تسلط بر جمع های بی قاعده یک گام بزرگ در جهت روان صحبت کردن و نوشتن به زبان انگلیسی است. با تمرین مستمر و استفاده از روشهای بالا، میتوانید این چالش گرامری را با موفقیت پشت سر بگذارید.
